ΒΕΡΓΙΝΑ: Μακεδόνες βασιλιάδες

Στη Βεργίνα βρίσκονταν οι αρχαίες Αιγές. Ήταν πανάρχαια συνήθεια να θάβονται στις Αιγές οι βασιλιάδες της Μακεδονίας. Το 1979 βρέθηκαν, από τον Μανόλη Ανδρόνικο, στη Βεργίνα τρεις βασιλικοί τάφοι. Από τους τρεις, οι δύο βρέθηκαν ασύλητοι. Από τους τρεις τάφους ο μεγαλύτερος τάφος, που ήταν και ασύλητος, είναι του Φιλίππου του Β΄. Οι αρχαίοι μακεδονικοί τάφοι είναι ολόκληρα οικοδομήματα, σαν μικροί ναοί, με έναν ή περισσότερους θαλάμους, μεγάλους σαν δωμάτια. Είναι υπόγεια κτίρια, χωμένα κάτω από τύμβους ή τούμπες, που είναι μικροί ή μεγάλοι λόφοι. Στη Βεργίνα βρέθηκαν πολλά δείγματα μεταλλοτεχνίας, από χρυσάφι, ασήμι, χαλκό: στεφάνια, κοσμήματα, όπλα, αγγεία, σκεύη και άλλα αντικείμενα. Το ωραιότερο όμως είναι το χρυσό στεφάνι του Φιλίππου, που παριστάνει κλαδί χρυσής βελανιδιάς με χρυσά βελανίδια, γιατί η βελανιδιά ήταν το ιερό δέντρο του Δία.Έχει 313 φύλλα και 68 βελανίδια!

Πηγή :https://otanimoundaskalos.wordpress.com (διασκευή)

1. Να βάλετε στον άλλο αριθμό τις παρακάτω προτάσεις του κειμένου , χωρίς να αλλάξετε τον αριθμό, την πτώση και τα πρόσωπα των όρων .

      I.         Ήταν πανάρχαια συνήθεια να θάβονται στις Αιγές οι βασιλιάδες της Μακεδονίας.

…………………………………………………………………………………………………………….

    II.         Οι αρχαίοι μακεδονικοί τάφοι είναι ολόκληρα οικοδομήματα, σαν μικροί ναοί, με έναν ή περισσότερους θαλάμους, μεγάλους σαν δωμάτια.

…………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………….

   III.         Στη Βεργίνα βρέθηκαν πολλά δείγματα μεταλλοτεχνίας, από χρυσάφι, ασήμι, χαλκό: στεφάνια, κοσμήματα, όπλα, αγγεία, σκεύη και άλλα αντικείμενα.

…………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………….

2.  Να γράψετε τα παραθετικά των παρακάτω επιθέτων στον αριθμό, στην πτώση και στο γένος που βρίσκονται :

αρχαίοι   ………………………………………………………………

περισσότερους  ………………………………………………………………

μικροί  ………………………………………………………………

μεγάλοι  ………………………………………………………………

3.  Να εντοπίσετε , να  αναγνωρίσετε και να χαρακτηρίσετε συντακτικώς ( είδος , εισαγωγή , εκφορά , συντακτική θέση ) τις δευτερεύουσες προτάσεις του κειμένου στα υπογραμμισμένα αποσπάσματα. (σε ένα απόσπασμα ενδέχεται να υπάρχει πάνω από μια δευτερεύουσα πρόταση )

α. Από τους τρεις τάφους ο μεγαλύτερος τάφος, που ήταν και ασύλητος, είναι του Φιλίππου του Β΄.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

β. Είναι υπόγεια κτίρια, χωμένα κάτω από τύμβους ή τούμπες, που είναι μικροί ή μεγάλοι λόφοι.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

γ. Το ωραιότερο όμως είναι το χρυσό στεφάνι του Φιλίππου, που παριστάνει κλαδί χρυσής βελανιδιάς με χρυσά βελανίδια, γιατί η βελανιδιά ήταν το ιερό δέντρο του Δία.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

4. Να αναγνωρίσεις τον υποθετικό λόγο και να τον μετατρέψεις στο είδος του προσδοκώμενου με όλους τους δυνατούς τρόπους .

Αν είχαμε μάθει τα νέα νωρίτερα θα είχαμε έλθει να σε δούμε .

Αναγνώριση …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Μετατροπή

…………………………………………………………………………………………………………………………………………

Α. ΚΕΙΜΕΝΟ

 Η άγνωστη Σαχάρα

  Οι επιστήμονες μελετώντας διάφορα γεωλογικά δεδομένα (κυρίως αναλύοντας τα στρώματα άμμου) της Σαχάρας είχαν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η αφρικανική έρημος σχηματίστηκε πριν από 2-3 εκατ. έτη, την ίδια περίοδο που ξεκίνησε ο κύκλος των αλλεπάλληλων εποχών παγετώνων στο Βόρειο Ημισφαίριο. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι πριν από περίπου έντεκα εκατ. έτη ξεκίνησε μια σύνθετη γεωλογική και ατμοσφαιρική διεργασία που διήρκεσε περίπου τέσσερα εκατ. έτη και οδήγησε τελικά στην εμφάνιση της Σαχάρας.

Η πράσινη περίοδος και οι φάρμες

Σειρά ευρημάτων έχουν δείξει ότι μετά τη δημιουργία της η Σαχάρα πέρασε κατά καιρούς διάφορες φάσεις κατά τις οποίες μικρότερες ή μεγαλύτερες περιοχές της «μεταλλάχθηκαν» και έγιναν πράσινες οάσεις. Ομάδα ερευνητών από τις ΗΠΑ υποστήριξε πρόσφατα ότι η τελευταία τέτοια περίοδος υπήρξε μόλις πριν από λίγες χιλιάδες χρόνια όπου η εικόνα της Σαχάρας ήταν εντελώς διαφορετική από τη σημερινή. Πριν από 11 χιλιάδες χρόνια ξεκίνησε στη Βόρεια Αφρική μια κλιματική περίοδος που διήρκεσε 6 χιλιάδες έτη. Η εποχή αυτή έχει ονομαστεί από τους επιστήμονες «Αφρικανική Υγρή Περίοδος» και στη διάρκειά της η περιοχή της Σαχάρας είχε έντονη βλάστηση, υπήρχαν λίμνες και ζούσαν εκεί πολλά είδη ζώων, ανάμεσα στα οποία ιπποπόταμοι, ελέφαντες και καμηλοπαρδάλεις. Ερευνητές των πανεπιστημίων ΜΙΤ και Κολούμπια υποστηρίζουν ότι όλα συνέβησαν πολύ γρήγορα. Σύμφωνα με τους ερευνητές η περιοχή αυτή πριν από μερικές χιλιάδες χρόνια παρουσίαζε εντελώς διαφορετική εικόνα από τη σημερινή. Υπήρχαν λίμνες, λιβάδια και πολλά είδη ζώων ζούσαν εκεί, όπως ιπποπόταμοι, κροκόδειλοι και αγελάδες. Τα ευρήματα αποδεικνύουν ότι το γάλα έπαιζε κεντρικό ρόλο στη διατροφή των προϊστορικών κατοίκων της περιοχής και επιβεβαιώνει ότι η κτηνοτροφία αναπτύχθηκε εκεί πολύ νωρίτερα από τη γεωργία. Οι ερευνητές υπολογίζουν ότι οι «γαλακτοκομικές φάρμες» της Σαχάρας αναπτύχθηκαν πριν από 6-7 χιλιάδες έτη περίπου. Εκτιμούν μάλιστα ότι οι είναι οι αρχαιότερες στην Αφρική και ίσως και σε ολόκληρο τον κόσμο. Σύμφωνα με τους ερευνητές έλαβαν χώρα απότομες κλιματικές μεταβολές οι οποίες εξαφάνισαν τη βλάστηση και το νερό και μετέτρεψαν την περιοχή σε έρημο μέσα σε διάστημα 100-200 ετών.

Λαΐνας Θοδωρής, http://www.tovima.gr/science/article/?aid=637777

διασκευή

Β. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Β1. Να σημειώσεις δίπλα από κάθε πρόταση Σ ,αν είναι σωστή ή Λ ,αν είναι λανθασμένη. Στις γραμμές που ακολουθούν να αντιγράψεις τις φράσεις-προτάσεις του κειμένου που στηρίζουν την απάντησή σου.

i.Σύμφωνα με τα νέα ευρήματα, για να φτάσουμε στη δημιουργία της ερήμου χρειάστηκαν περίπου 11.000 χρόνια.

________________________________________________________________________________________________________________________________________

    ii.         Η «Αφρικανική Υγρή Περίοδος» χαρακτηρίζεται από τους ερευνητές ως μια περίοδος έντονης βλάστησης αλλά και ιδιαίτερης κινητικότητας, με σημείο αναφοράς την ύπαρξη ανθρώπινης ζωής .

________________________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________

Β2. Να βρεις τις παρακάτω υπογραμμισμένες λέξεις/φράσεις μέσα στο κείμενο και να αντικαταστήσεις καθεμιά από αυτές με μία άλλη λέξη/φράση χωρίς να αλλάξει η σημασία που έχουν μέσα στο κείμενο.

i.Σειρά ευρημάτων έχουν δείξει ότι μετά τη δημιουργία της η Σαχάρα πέρασε κατά καιρούς διάφορες φάσεις.

______________________________________________________________

ii.Η εποχή αυτή έχει ονομαστεί από τους επιστήμονες «Αφρικανική Υγρή Περίοδος»

______________________________________________________________

iii.Πριν από μερικές χιλιάδες χρόνια παρουσίαζε εντελώς διαφορετική εικόνα από τη σημερινή.

______________________________________________________________

Β3.

       i.         Να βρεις την σύνδεση των προτάσεων της παρακάτω περιόδου .

     ii.         Να βρεις και να χαρακτηρίσεις όλες τις δευτερεύουσες προτάσεις (εισαγωγή, είδος, συντακτική λειτουργία)

 Οι ερευνητές εκτιμούν ότι πριν από περίπου έντεκα εκατ. έτη ξεκίνησε μια σύνθετη γεωλογική και ατμοσφαιρική διεργασία που διήρκεσε περίπου τέσσερα εκατ. έτη και οδήγησε τελικά στην εμφάνιση της Σαχάρας.

Οδύσσεια (L’Odyssee)

Καλοκαίρι του 1946 στην Γαλλική Ριβιέρα. Ο παρασημοφορημένος από την αεροπορία Ζακ-Ιβ Κουστώ με την γυναίκα του Σιμόν και τα δυο μικρά τους αγόρια, εξερευνούν τον βυθό και καταγράφουν τον μαγευτικό του κόσμο με μια υποβρύχια κάμερα, χάρη σε ένα σύστημα αυτόνομης κατάδυσης με μπουκάλες που εφηύρε ο ίδιος ο Ζακ-Ιβ. Γι’ αυτόν όμως αυτό δεν είναι αρκετό. Αγαπά την περιπέτεια και την αδιάκοπη εξερεύνηση, και έχει ένα μεγάλο όνειρο. Όπως οι Αμερικάνοι κατέκτησαν το διάστημα, έτσι κι αυτός θέλει να κατακτήσει τους θαλάσσιους βυθούς. Με την υποστήριξη της Σιμόν θα αγοράσουν ένα πλοίο και θα το ονομάσουν Καλυψώ. Ο Ζακ-Ιβ αφού εξασφαλίσει χρηματοδότηση, θα ξεκινήσει μαζί με την Σιμόν, να κατακτήσουν τους ωκεανούς. Μόνο που τα παιδιά πρέπει να μείνουν πίσω και έτσι θα τα κλείσουν σε οικοτροφείο. Η αλλαγή από το ανοιχτό μπλε της θάλασσας στο κλειστό γκρι του οικοτροφείου γεμίζει θλίψη και θυμό τα παιδιά και ιδιαίτερα τον μικρό Φιλίπ, που έχει μεγάλη αδυναμία στον πατέρα του. Όταν μετά από δέκα χρόνια ο Φιλίπ θα φτάσει στο Καλυψώ ο πατέρας του είναι πια ο διεθνώς αναγνωρισμένος Κουστώ, θαλασσοπόρος σταρ, βραβευμένος σκηνοθέτης ντοκιμαντέρ, επικεφαλής μιας τεράστιας επιχείρησης. Ο Φιλίπ θα τον ακολουθήσει στα ταξίδια του ως βασικός του κινηματογραφιστής, και στην πορεία του χρόνου θα διαπιστώσει ότι η παρεμβατική συμπεριφορά των ανθρώπων, αλλά και του ίδιου του πατέρα του απειλεί τον θαυμάσιο αυτόν κόσμο που ο ίδιος έφερε στην επιφάνεια με τα ταξίδια του. Οι δυο άντρες θα συγκρουστούν, αλλά η αμοιβαία τους αγάπη θα τους ενώσει και θα τους οδηγήσει σε ένα αποκαλυπτικό ταξίδι και έναν κοινό αγώνα. Αυτή είναι η Οδύσσεια, του Ζακ-Ιβ Κουστώ.

Βίκη Παναγιωτοπούλου, Οδύσσεια (L’Odyssee)- κριτική ταινίας, https://artic.gr/l-odyssee-jacques-yves-cousteau/49454/

Β. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

1. Ο τίτλος του έργου είναι  «Οδύσσεια», να περιγράψετε, με δικά σας λόγια ,σε 5 - 6  γραμμές την Οδύσσεια του πρωταγωνιστή , όπως αυτή περιγράφεται στο κείμενο .

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2.

      i.         Γράψτε την παρακάτω πρόταση με διαφορετικό τρόπο χωρίς να αλλάζει η σημασία της.

Ο Ζακ-Ιβ Κουστώ με την γυναίκα του Σιμόν και τα δυο μικρά τους αγόρια εξερευνούν τον βυθό και καταγράφουν τον μαγευτικό του κόσμο με μια υποβρύχια κάμερα.

Ο βυθός ………………… και ……………………………………………………………………από ………………………………………………………………………………….

      ii.            Βάλτε των αριθμό της φράσης / λέξης  στη στήλη στην οποία ταιριάζει η καθεμιά, σύμφωνα με το κείμενο.

1. θέλει να κατακτήσει τους θαλάσσιους βυθούς

2. έχει μεγάλη αδυναμία στον πατέρα του

3.  η αμοιβαία τους αγάπη θα τους ενώσει

4. η παρεμβατική συμπεριφορά των ανθρώπων απειλεί τον θαυμάσιο αυτόν κόσμο

5. Οδύσσεια  

6. να κατακτήσουν τους ωκεανούς

3. Να εντοπίσετε την παρακάτω δευτερεύουσα πρόταση και να δηλώσετε τον συντακτικό της ρόλο. ( είδος, εισαγωγή, εκφορά, συντακτική λειτουργία ).

Όταν μετά από δέκα χρόνια ο Φιλίπ θα φτάσει στο Καλυψώ ο πατέρας του είναι πια ο διεθνώς αναγνωρισμένος Κουστώ.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

4. Να γράψετε μια ομιλία που θα εκφωνηθεί στο σχολείο σας με θέμα την βία και την εγκατάλειψη των ζώων .

Στην ομιλία σας να περιγράψετε αυτήν τη σκληρή πραγματικότητα και να προτείνετε τρόπους αντιμετώπισης .