Ενδεικτικά Θέματα 2016-2018 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Ενδεικτικό θέμα για τις εισαγωγικές εξετάσεις στα Πρότυπα Γυμνάσια

 

στην Ελληνική Γλώσσα, 2018

 

ΚΕΙΜΕΝΟ: Ο Πολιτισμός Ειρήνης

 

 

1. ΟΗΕ ανακήρυξε το έτος 2000 «Διεθνές έτος για τον Πολιτισμό Ειρήνης» και τη δεκαετία 2001-2010 «Διεθνή δεκαετία για τον Πολιτισμό Ειρήνης και Αποφυγής της Βίας», με σκοπό να στείλει σ' ολόκληρο τον πλανήτη το μήνυμα ότι η Ειρήνη μπορεί να εδραιωθεί* μόνο αν χτίσουμε το μέλλον μας πάνω σ’ έναν Πολιτισμό Ειρήνης, μόνο αν βάλουμε στην καθημερινότητά μας, στο σπίτι, στα σχολεία, στη δουλειά, τις αξίες του Πολιτισμού Ειρήνης: τον σεβασμό στον άνθρωπο, την αξιοπρέπεια του ανθρώπου, τη δικαιοσύνη, την αλληλεγγύη, την ανοχή, την κατανόηση...

 

Γιατί είναι πλέον σαφές ότι η Ειρήνη δεν μπορεί να εδραιωθεί εκ των άνω αφού οι μεγάλοι της γης συνεχίζουν να κηρύσσουν πολέμους στο όνομα της Ειρήνης και της Δικαιοσύνης, αλλά και γιατί η Ειρήνη δεν είναι φυσική κατάσταση για τον άνθρωπο.

 

Την Ειρήνη πρέπει να τη μάθουμε βήμα-βήμα, όπως ακριβώς μαθαίνουμε να περπατάμε και να μιλάμε, να την αφήσουμε να «εμποτίσει» κάθε κύτταρο του μυαλού και του σώματός μας, να μεγαλώσουμε τα παιδιά μας με αρχές που προωθούν το πνεύμα της ειρήνης, να τα διδάξουμε καθημερινές πρακτικές που διέπονται από το πνεύμα της ειρήνης και της δικαιοσύνης, ώστε, με τη σειρά τους, ως ενήλικες να τις εφαρμόσουν στις κοινότητές τους.

 

Με άλλα λόγια, για να πετύχουμε την ειρήνη, πρέπει να χτίσουμε έναν Πολιτισμό Ειρήνης. Κι αυτό θα το πετύχουμε μόνον αν αρχίσουμε από τη βάση: από το άτομο. Αγωνιζόμενοι, δηλαδή, για να διαμορφώσουμε τις νοοτροπίες, που τελικά είναι ισχυρότερες απ' τους νόμους. Και η βάση πάνω στην οποία πρέπει να δράσουμε είναι πρώτα απ' όλα η οικογένεια. Γιατί εκεί γεννιούνται οι έννοιες της δημοκρατίας, της ανοχής και της αλληλεγγύης. Όσον αφορά τα μέσα της δράσης, πρωταρχικό αναδεικνύεται** η Παιδεία, επειδή είναι σε θέση να διαμορφώνει χαρακτήρες και να καθορίζει στάσεις ζωής. Ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο για τη διδασκαλία της Ειρήνης και τη δημιουργία νέων προτύπων και νέων αξιών μπορούν

 

να διαδραματίσουν η τέχνη, η ιστορία, η παράδοση, ο αθλητισμός, η επιστήμη και η

 

τεχνολογία. [Διασκευή] Ίδρυμα για το Παιδί και την Οικογένεια © 2009

 

http://www.schools.ac.cy/eyliko/mesi/themata/nea_elliniki_glossa/trapeza_eirini_p olemos.html

 

*εδραιωθεί: στερεωθεί

 

**πρωταρχική αναδεικνύεται: έχει τον κυριότερο ρόλο

 

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

 

Κυκλώστε τη σωστή απάντηση στις δραστηριότητες 1-6

 

1.Σύμφωνα με το κείμενο, «πολιτισμός ειρήνης» σημαίνει:

 

• ολόκληρη η ζωή μας να χαρακτηρίζεται από την αξία της ειρήνης β. να υπάρξει νομοθεσία που να προστατεύει την ειρήνη

 

2. να διδαχθεί στα παιδιά η συμπεριφορά που εξασφαλίζει την ειρήνη δ. να αλλάξουν στάση οι μεγάλοι της γης

 

2.Η πρωτοβουλία του ΟΗΕ απευθύνεται:

 

3. στα εμπόλεμα κράτη β. στα παιδιά γ. στα φιλειρηνικά κράτη

 

δ. σε όλους τους ανθρώπους ε. στους πολιτικούς

 

3.Σύμφωνα με το κείμενο, για να επικρατήσει η ειρήνη στον κόσμο, πρέπει:

 

• να ληφθούν μέτρα από τις κυβερνήσεις των κρατών β. να αλλάξουν οι νόμοι γ. να εκπαιδευτούν σε αυτήν τα παιδιά και οι νέοι

 

δ. να πάψουν οι πόλεμοι που γίνονται αυτή τη στιγμή στον πλανήτη

 

4. 4. Τον πιο σημαντικό ρόλο στην εκπαίδευση των ανθρώπων στην ειρήνη έχει:

 

6. η οικογένεια β. το σχολείο γ. οι τέχνες δ. ο αθλητισμός

 

5. Σκοπός του συντάκτη του κειμένου είναι να

 

7. να ενημερώσει για τα θετικά της ειρήνης και τα αρνητικά του πολέμου β. να προτείνει τρόπους επίλυσης των διαφορών των κρατών

 

γ. να προβάλλει την ανάγκη αλλαγής της συμπεριφοράς των ανθρώπων σε όλους τους τομείς ως μέσο επικράτησης της ειρήνης στον κόσμο

 

 

7. Επιλέξτε τη λέξη που έχει την ίδια σημασία με την υπογραμμισμένη λέξη στις ακόλουθες φράσεις:

 

8. μόνο αν βάλουμε στην καθημερινότητά μας

 

α. θέσουμε  β. εντάξουμε      γ. χρησιμοποιήσουμε    δ. υιοθετήσουμε

 

• Την Ειρήνη πρέπει να την μάθουμε βήμα-βήμα

 

α. από την αρχή       β. αργά       γ. σταδιακά      δ. με τη σειρά

 

• να μεγαλώσουμε τα παιδιά μας με αρχές που προωθούν το πνεύμα της ειρήνης

 

α. προχωρούν  β. διαδίδουν  γ. υπηρετούν      δ. προάγουν

 

8. πρακτικές που διέπονται από το πνεύμα της ειρήνης

 

α. ορίζονται     β. χαρακτηρίζονται    γ. ελέγχονται  δ. ρυθμίζονται

 

5. που είναι σε θέση να διαμορφώνει χαρακτήρες

 

α. διαπλάθει  β. τροποποιεί      γ. αναμορφώνει    δ. παραμορφώνει

 

 

6.Συμπληρώστε τα παρακάτω κενά, βάζοντας τις λέξεις που δίνονται σε παρένθεση στον σωστό τύπο:

 

Στη διάρκεια του «…………………… (διεθνής) έτους για τον Πολιτισμό Ειρήνης»,

 

πραγματοποιήθηκαν εκδηλώσεις για την ειρήνη σε ολόκληρο τον κόσμο. Πολύ σημαντικές…………………………… (αναδεικνύομαι) οι δράσεις των σχολείων όλο το

 

έτος. Τα σχολεία ……………………….. (αναλαμβάνω) να ………………………… (προβάλλω)

 

τις αξίες της ειρήνης και έτσι …………………………. (συμβάλλω) στην εκστρατεία υπέρ

 

της ειρήνης.

 

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ

 

Το σχολείο σας αναλαμβάνει να οργανώσει μια εκδήλωση για την ειρήνη. Γράψε ένα e-mail (120 λέξεις) προς την ομάδα που οργανώνει την εκδήλωση και πρότεινε τρεις δράσεις ώστε να συμπεριληφθούν στο πρόγραμμα. Μην παραλείψεις να δικαιολογήσεις με ποιο τρόπο η καθεμία από τις προτεινόμενες δράσεις προβάλλει την αξία της ειρήνης.

Ενδεικτικό θέμα για τις εισαγωγικές εξετάσεις στα Πρότυπα Γυμνάσια

στην Ελληνική Γλώσσα, 2018

 

ΚΕΙΜΕΝΟ: Μοντέρνοι Καιροί (Συντόμευση)

 

Ένα τραγούδι κρατάει συνήθως τρία ή και πέντε λεπτά. Σαράντα τραγούδια τρίλεπτα είναι δύο ώρες. Σαράντα πεντάλεπτα, τρεις ώρες και είκοσι λεπτά. Το ωράριο στο εργοστάσιο των σωληνωτών λαμπτήρων ήταν οχτώ ώρες και δε γινότανε να τραγουδάς και τις οχτώ ώρες, για να μη νιώθεις το χρόνο. Την πρώτη μέρα θα τραγούδησα σαράντα τραγούδια. Τη δεύτερη καμιά δεκαριά, την τρίτη ούτε ένα. Και που τραγουδούσα, σχεδόν μάταιο, ο χρόνος κολλούσε πεισματικά... Κι από τον εκκωφαντικό θόρυβο των μηχανών που δούλευαν αλυσίδα ούτε τη φωνή μου δεν μπορούσα να ακούσω.

 

Το 1936 γεννήθηκα σ' ένα ορεινό χωριό. Το 1936 ο Σαρλό γύρισε τους «Μοντέρνους καιρούς». Μια εικοσαετία αργότερα χτυπιόμουν απ' το γέλιο, βλέποντας στο φιλμ εκείνον τον ανθρωπάκο που, όπου έβλεπε κουμπί, το θεωρούσε για μπουλόνι και το ‘στρίβε... Το 1970 ζούσα ο ίδιος τους «Μοντέρνους καιρούς» και φυσικά δε χτυπιόμουν απ' το γέλιο. Αντίθετα, πονούσε πιασμένο όλο μου το κορμί απ' την ορθοστασία. Το μυαλό μου κουδούνιζε σαν ηχείο κι αισθανόμουν αγωνία και φόβο μέσα σ' εκείνο το τερατώδες εργοστάσιο. Πού άρχιζε; Πού τέλειωνε; Φυσικά άρχιζε από κάπου, τέλειωνε κάπου, όμως ποτέ δε σταματούσε. Δούλευε με βάρδιες είκοσι τέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο κι έβγαζε λάμπες. Ο θόρυβος απ' τις μηχα-νές που γύριζαν τρομακτικός. Και τα μεγάφωνα, πολλά και παντού, σ' όλη την ένταση ανοιγμένα να μεταδίδουν μουσική, γιατί οι μελέτες απόδειξαν πως η παραγωγή μεγαλώνει πιο γρήγορα με τη μουσική... Κι ο εργάτης άνθρωπος εκεί μέσα καταργημένος. Γιατί, τι άλλο είναι εκτός από κατάργηση το μαρτύριο να βιδώνει ακούνητος στην ίδια θέση βιδούλες σ' ένα όμοιο εξάρτημα;

 

 

Την τρίτη μέρα ζήτησα να μου επιτρέψουν να δουλέψω σ' όλα τα στάδια που απαιτεί η πορεία κατασκευής μιας λάμπας απ' την αρχή. Μου αρνήθηκαν, γέλασαν και μ' έδιωξαν ύστερα από είκοσι μέρες σαν απροσάρμοστο...

 

Μήτσος Κασόλας

 

Η άλλη Αμερική/ ΚΕΔΡΟΣ 1984

 

 

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

 

Κυκλώνω τη σωστή απάντηση στις δραστηριότητες 1-5

 

1.Το κείμενο μπορεί να χαρακτηριστεί:

 

2. αφηγηματικό β. περιγραφικό γ. δημοσιογραφικό

 

δ. επιχειρηματολογικό

 

• Ο συντάκτης του κειμένου είναι ο ίδιος:

 

• σκηνοθέτης ταινιών

 

• εργαζόμενος

 

γ. ο ίδιος ο Σαρλό δ. τραγουδιστής

 

 

3. Ο εργάτης ένιωθε να ακυρώνεται ως άνθρωπος επειδή: α. τραγουδούσε ακατάπαυστα

 

• υπολόγιζε συνέχεια το χρόνο

 

• βρισκόταν συνεχώς στην ίδια θέση δ. καιγόταν από τις λάμπες

 

 

4. Η μουσική στους χώρους εργασίας του κειμένου χρησιμοποιείται για: α. την ευχαρίστηση των εργαζομένων β. να μην ακούγεται ο θόρυβος των μηχανών

 

• να μεγαλώνει η παραγωγή

 

• να μην κοιτάζουν συνεχώς το ρολόι

 

 

• Ο αφηγητής θεωρεί ότι οι συνθήκες εργασίας που περιγράφει α. είναι δημιουργικές β. μετατρέπουν τον εργάτη σε μέρος της μηχανής

 

γ. προκαλούν υπερβολική κούραση

 

• προκαλούν τη μουσική έκφραση του εργάτη

 

 

 

 

 

• Επιλέγω τη λέξη που έχει την ίδια σημασία με την υπογραμμισμένη λέξη στις φράσεις:

 

α. Ένα τραγούδι κρατάει συνήθως τρία ή και πέντε λεπτά

 

ισοδυναμεί	διαρκεί	αντιστοιχεί	αναλογεί

 

 

 

β. Αισθανόμουν αγωνία και φόβο μέσα σ’ εκείνο το τερατώδες εργοστάσιο

 

τεράστιο		φριχτό	γιγάντιο		πελώριο
γ. Είναι μαρτύριο να βιδώνει ακούνητος στην ίδια θέση βιδούλες
ομολογία		μαρτυρία	απάνθρωπο		βασανιστήριο

δ. Οι μελέτες απόδειξαν πως η παραγωγή μεγαλώνει πιο γρήγορα με τη μουσική

 

διαβάσματα	έρευνες	διαγωνίσματα	εξετάσεις

 

 

ε.     Να δουλέψω σε όλα τα στάδια που απαιτεί η πορεία κατασκευής μιας λάμπας

 

γήπεδα	βάρδιες	φάσεις	χώρους

 

 

7. Συμπληρώνω τα κενά γράφοντας τον σωστό τύπο:

 

Χθες, στο εργοστάσιο, για ……………….………… (3 ½ ) ώρες έγινε στάση εργασίας.

 

Οι εργάτες …………….…………… (διαμαρτύρομαι) για τις συνθήκες που επικρατούν εκεί

 

μέσα. ………………….. (αναρτώ) πανό που έγραφε: Οι ………………….. (900) εργάτες είναι

 

άνθρωποι δεν είναι αριθμοί.

 

8. απειλή της διοίκησης του εργοστασίου «Θα …………………….. (απολύομαι) αν δεν επιστρέψετε στις δουλειές σας», δεν τους ………….. (φοβίζω).

 

 

 

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ

 

Οι άνθρωποι εκτός από την εργασία έχουν δικαίωμα στην ξεκούραση και την ψυχαγωγία. Γράψε πώς φαντάζεσαι τον εαυτό σου ως μελλοντικό εργαζόμενο και τι θα επέλεγες για την ψυχαγωγία σου. (120 λέξεις)

 

Ενδεικτικό θέμα για τις εισαγωγικές εξετάσεις στα Πρότυπα Γυμνάσια στην Ελληνική Γλώσσα, 2017

 

Κείμενο [Μορφές ψυχαγωγίας στην αρχαία Ελλάδα]

 

Μία μορφή ψυχαγωγίας, με περιεχόμενο όμως θρησκευτικό και διδακτικό, ήταν οι θεατρικές παραστάσεις. Στην Αθήνα, κατά τα «Λήναια» και τα «Μεγάλα Διονύσια», το κοινό παρακολουθούσε, εγκατεστημένο στο θέατρο από την ανατολή του ήλιου, δραματικά έργα. Το εισιτήριο στοίχιζε δύο οβολούς αλλά για τους άπορους κάλυπτε η πολιτεία τις δαπάνες. Τα θεάματα παρακολουθούσαν και γυναίκες. Επειδή οι παραστάσεις διαρκούσαν ολόκληρη μέρα, οι θεατές έπαιρναν μαζί τους φαγητά. Το κοινό επιδοκίμαζε ή αποδοκίμαζε τον ποιητή και τους ηθοποιούς, σφύριζε και ποδοκροτούσε.

 

Μεγάλη ήταν η ψυχαγωγία που πρόσφερε στους Έλληνες και ο χορός. Θεωρούσαν θείο χάρισμα τη ρυθμική κίνηση του σώματος. Ο χορός, μαζί με τη μουσική και την ποίηση, ήταν γνώρισμα καλλιέργειας και μόρφωσης. Πολλοί χοροί είχαν θεϊκή προέλευση. Πομπές χαρούμενες με τραγούδι και χορό, σε εορτές και συμπόσια, ήταν οι «κώμοι», που κρατούσαν άγρυπνους τη νύχτα τους ήσυχους πολίτες. Για τον Πλάτωνα, ο χορός σημαίνει παιδεία, γιατί δεν αποβλέπει μόνο στην ευλυγισία του σώματος αλλά και στην καλλιέργεια της ψυχής και στην ισορροπία του πνεύματος.

 

Επίσης, όπως σήμερα οι θρησκευτικές γιορτές, ενώ ξεκινούν από τη λατρεία, δίνουν την ευκαιρία στους κατοίκους των πόλεων και της υπαίθρου, να ξεφύγουν από τις φροντίδες της καθημερινής ζωής και να διασκεδάσουν, έτσι και στην αρχαιότητα κάθε χωριό είχε τα πανηγύρια του με πλατιά συμμετοχή του λαού σε πομπές και σε θυσίες, μετά τις οποίες ακολουθούσαν συμπόσια, συχνά και ξεφαντώματα. Τη μεγαλύτερη ευκαιρία για εύθυμο πανηγυρισμό έδιναν οι εορτές του Διονύσου, γιατί, όπως είναι φυσικό, σε αυτές έρρεε αφθονότερο το κρασί, πολύτιμο δώρο του θεού.

 

Απόσπασμα από την Ιστορία του Ελληνικού Έθνους [Διασκευή]

 

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

 

Κυκλώστε τη σωστή απάντηση. ΠΡΟΣΟΧΗ! Σε κάποιες ερωτήσεις υπάρχουν περισσότερες από μία σωστές απαντήσεις

 

3. Το κείμενο είναι γραμμένο για να:

 

• πληροφορήσει για μορφές ψυχαγωγίας στην αρχαιότητα Β. προτείνει διαχρονικούς τρόπους ψυχαγωγίας Γ. ενισχύσει τη θεατρική και μουσική παιδεία στα σχολεία

. αναδείξει τη σημασία του θεάτρου και του χορού στη ζωή των αρχαίων Ελλήνων

 

4. Οι θεατρικές παραστάσεις στην αρχαία Αθήνα:

Α. ήταν καλλιτεχνική εκδήλωση

 

Β. ήταν ευκαιρία για μόρφωση και καλλιέργεια Γ. ήταν θρησκευτική τελετή

. ήταν τρόπος διασκέδασης

 

 

5. Οι θρησκευτικές γιορτές αποτελούν διαχρονικά:

Α. εκδήλωση θρησκευτικής πίστης

 

Β. ευκαιρία διασκέδασης και συναναστροφής Γ. και τα δύο

 

6. Γιατί οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι ο χορός είχε θεϊκή προέλευση;

Α. Γιατί είχε μεγάλη σημασία και για το σώμα και για το πνεύμα

 

Β. Για να δείξουν πόσο θετικό και απαραίτητο στοιχείο ήταν για τη ζωή των ανθρώπων Γ. Γιατί ήταν ωραίο θέαμα

 

5. 5. Γιατί τις παραστάσεις στην αρχαία Αθήνα τις παρακολουθούσαν όλοι;

 

• Γιατί ήταν το πιο σημαντικό γεγονός της πόλης Β. Γιατί ήταν η πιο μεγάλη γιορτή της πόλης

 

Γ. Γιατί οι Αθηναίοι παρακολουθώντας τις παραστάσεις γίνονταν καλύτεροι άνθρωποι και πολίτες

 

. Γιατί έτσι όριζαν οι θεοί

8. Αντιστοιχίστε τις λέξεις της αριστερής στήλης με τις λέξεις της δεξιάς στήλης. Να καταγράψετε τις απαντήσεις σας στον πίνακα που ακολουθεί συμπληρώνοντας τα μικρά γράμματα δίπλα στα κεφαλαία:

 

Α) θέατρο		α. συναναστροφή
		β. λατρεία
		γ. διασκέδαση
Β) χορός		δ. εύθυμη διάθεση
		ε. καλή σωματική κατάσταση
		στ. καλλιέργεια πνεύματος
Γ) πανηγύρια
Α►	Β ►		Γ ►

 

 

9. Με ποια από τις παρακάτω λέξεις θα αντικαθιστούσατε τις υπογραμμισμένες λέξεις, διατηρώντας την ίδια σημασία με αυτή που έχουν στο κείμενο:

 

-θεϊκή προέλευση

 

Α. αρχή Β. καταγωγή Γ. ρίζα       . πηγή

 

-γιατί δεν αποβλέπει μόνο στην ευλυγισία και χάρη του σώματος Α. αποσκοπεί Β. φροντίζει για Γ. απευθύνεται . ενδιαφέρεται για

 

Α. τη δυνατότητα Β. τον χρόνο  Γ. τον καιρό				. τη στιγμή
-τις φροντίδες της καθημερινής ζωής
Α. τις μέριμνες Β. τα βάσανα  Γ. τις δυσκολίες				. τις ασχολίες

-οι θρησκευτικές γιορτές δίνουν την ευκαιρία

 

9. Συμπληρώστε τα παρακάτω κενά, βάζοντας τις λέξεις που δίνονται σε παρένθεση στον σωστό τύπο:

 

Όταν χάραξε εκείνη η μέρα, το κοινό, Αθηναίοι, μέτοικοι και ξένοι επισκέπτες της πόλης, ……………………………. (προσέρχομαι) και ……………………. (παίρνω) τις θέσεις

τους. Οι παραστάσεις, όπως πάντα, θα ……………………….. (διαρκώ) από την ανατολή

μέχρι τη δύση του ήλιου. Η παράσταση ………………………. (ξεκινώ). Οι θεατές δεν

…………………………… (παραλείπω) ούτε αυτή τη φορά να δείξουν αν τους άρεσε ή όχι

το έργο και οι ηθοποιοί, με …………………………………… (πολύς) και ……………………………

(θορυβώδης)        επιδοκιμασίες     ή     αποδοκιμασίες.    Ήταν     ένας                                    τρόπος                να

……………………………………. (επιβάλλω) τη γνώμη τους στους κριτές που σε λίγο θα

αποφάσιζαν για τον νικητή.

 

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ

 

Στο κείμενο αναφέρονται τρόποι ψυχαγωγίας των ανθρώπων στην αρχαιότητα. Σε ένα μικρό κείμενο που θα δημοσιευτεί στο σχολικό περιοδικό, να γράψεις τρεις τρόπους ψυχαγωγίας των παιδιών της ηλικίας σου σήμερα. (100-120 λέξεις) Μην ξεχάσεις να δώσεις έναν εύστοχο τίτλο στο κείμενό σου.

 

 

Ενδεικτικό θέμα για τις εισαγωγικές εξετάσεις στα Πρότυπα Γυμνάσια στην Ελληνική Γλώσσα, 2017

 

Κείμενο: Η ντροπή των πλαστικών

 

Το καλοκαίρι φεύγει και εκτός από αναμνήσεις αφήνει πίσω του πολλά σκουπίδια σε θάλασσες και ακτές…

 

Τα χειρότερα, εφόσον χρειάζονται χρόνια για να «εξαφανιστούν», και δυστυχώς αυτά που συναντάμε συχνότερα, είναι οι πλαστικές σακούλες και τα μπουκάλια. Χιλιάδες από αυτά εγκαταλείπονται στις ακτές, «μνημεία» της παραμονής των λουομένων μετατρέποντας σε σκουπιδότοπους τις πανέμορφες ελληνικές παραλίες. Έπειτα ταξιδεύουν για χρόνια στις θάλασσες κάνοντας «παρέα» στα ψάρια ή μολύνοντας το βυθό. Άραγε είναι τόσο δύσκολο να μαζέψουμε, φεύγοντας από την παραλία, το μπουκάλι που ήπιαμε νερό;

 

Φυσικά δεν το σκεφτόμαστε επειδή, σε μας τουλάχιστον, δεν κοστίζει τίποτα. Ωστόσο, η κατασκευή μιας πλαστικής σακούλας κοστίζει 10 λεπτά. Στη Φύση μάλιστα κοστίζει πολύ περισσότερο, εφόσον οι πλαστικές σακούλες και τα μπουκάλια χρειάζονται πάνω από τρία χρόνια για να διαλυθούν μέσα στη θάλασσα. Σε περίπτωση που το πλαστικό μείνει θαμμένο σε στεγνό έδαφος «ζει» έως και διακόσια χρόνια.

 

Αν λοιπόν χρειαζόταν να πληρώνουμε τις πλαστικές σακούλες όσο πραγματικά κοστίζουν και χρησιμοποιούσαμε τα πλαστικά μπουκάλια είκοσι φορές –όσο δηλαδή αντέχουν– όχι μόνο θα είχαμε λιγότερα πλαστικά σκουπίδια σε θάλασσες και ακτές αλλά και γενικότερα λιγότερα σκουπίδια. Έχει υπολογιστεί ότι ο συνολικός όγκος των σκουπιδιών με αυτό το τρόπο θα μειωνόταν κατά 3%.

 

περιοδικό «ΟΙΚΟ», εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 15/9/2002 (αντλήθηκε από το βιβλίο της Νεοελληνικής Γλώσσας Β΄ Γυμνασίου)

 

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

 

Κυκλώστε τη σωστή απάντηση. ΠΡΟΣΟΧΗ! Σε κάποιες ερωτήσεις υπάρχουν περισσότερες από μία σωστές απαντήσεις.

 

4. Το κείμενο απευθύνεται σε: Α. παιδιά Β. ψαράδες

 

Γ. λουομένους

 

. καθαριστές των δήμων Ε. γονείς ΣΤ. σε όλους τους ανθρώπους

 

5. Ο συντάκτης του κειμένου αναφέρει: Α. αίτια Β. συνέπειες

 

Γ. τρόπους αντιμετώπισης

 

6. Ο συντάκτης του κειμένου έχει ως σκοπό: Α. να ευαισθητοποιήσει

• να διαφημίσει την ανακύκλωση

 

5. να πείσει τους αναγνώστες να συμμετάσχουν σε μια εκστρατεία καθαρισμού των παραλιών

. να επικρίνει

 

7. Ο συντάκτης ενός τέτοιου κειμένου ονομάζεται:

 Α. αρθρογράφος

 Β. ποιητής

Γ. λογοτέχνης

Δ. ιστορικός

8. Ο συντάκτης:

• απλώς διατυπώνει τις απόψεις του

 

9. τεκμηριώνει τις απόψεις του με στοιχεία Γ. μεταφέρει απόψεις άλλων

 

. εκφράζει τα συναισθήματά του

 

10. Ποιες από τις ακόλουθες φράσεις, με βάση το κείμενο, έχουν μεταφορική σημασία; Α. μετατρέποντας σε σκουπιδότοπους τις πανέμορφες ελληνικές παραλίες

 

Β. στη Φύση μάλιστα κοστίζει πολύ περισσότερο Γ. επειδή, σε μας τουλάχιστον, δεν κοστίζει τίποτα

 

. ταξιδεύουν για χρόνια στις θάλασσες

 

 

 

11. Με ποια από τις παρακάτω λέξεις θα αντικαθιστούσατε τις υπογραμμισμένες λέξεις, διατηρώντας την ίδια σημασία με αυτή που έχουν στο κείμενο:

 

10. Χιλιάδες από αυτά εγκαταλείπονται στις ακτές

Α. ξεχνιούνται Β. αφήνονται Γ. παραλείπονται   . τοποθετούνται

 

• Έχει υπολογιστεί ότι ο συνολικός όγκος των σκουπιδιών με αυτόν τον τρόπο θα μειωνόταν κατά 3%

 

Α. Εκτιμάται Β. Υποτίθεται Γ. Ελπίζουμε  . Ευχή είναι

 

• η κατασκευή μιας πλαστικής σακούλας

Α. επισκευή Β. παραγωγή Γ. δημιουργία   . παρασκευή

 

9. Συμπληρώστε τα κενά στο παρακάτω κείμενο, βάζοντας τις λέξεις σε παρένθεση στον σωστό τύπο:

 

Πριν από χρόνια, χιλιάδες από αυτά ……………………. (εγκαταλείπομαι) στις ακτές και

…………………………………(μετατρέπω) σε σκουπιδότοπους τις πανέμορφες ελληνικές

παραλίες. Έτσι, οι      ………………………. (ογκώδης) σωροί σκουπιδιών στις παραλίες

……………….. (προσβάλλω) τη χώρα και τους πολίτες της.

 

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ

 

Να γράψετε μία επιστολή (ως 120 λέξεις) προς το ίδιο περιοδικό, προτείνοντας δύο ακόμη τρόπους, για να βοηθήσουμε στη σωτηρία του περιβάλλοντος. Σας δίνεται η προσφώνηση και η αρχή της επιστολής. ΠΡΟΣΟΧΗ! Μην υπογράψετε το κείμενο.

Αγαπητέ κύριε/Αγαπητή κυρία,

 

Διάβασα με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον το άρθρο σας και θα ήθελα να προσθέσω ακόμη δύο τρόπους με τους οποίους μπορούμε να βοηθήσουμε το περιβάλλον.

 

Ενδεικτικό θέμα εξέτασης για τις εισαγωγικές εξετάσεις στα Πρότυπα Γυμνάσια στην Ελληνική Γλώσσα, 2016

ΚΕΙΜΕΝΟ 1

 

7. Φελίπε γράφει στο ημερολόγιό του για την πρώτη μέρα στο σχολείο. Δευτέρα 11 Σεπτεμβρίου, 10 το βράδυ, στο σπίτι μου.

 

Θεέ μου, τι μέρα ήταν και αυτή; Δε νιώθω καθόλου καλά. Είμαι σίγουρα άρρωστος!

 

Πρέπει να έχει ανέβει στα ύψη ο πυρετός!

Είχε δίκιο, λοιπόν, η Μαφάλντα. Το σχολείο δεν είναι απλό μαρτύριο, όπως πίστευα, είναι βασανιστήριο. Ένα βασανιστήριο που ξεκινά από νωρίς το πρωί και τελειώνει αργά το βράδυ, λίγο πριν κοιμηθώ. Αν και φοβάμαι πως ούτε και στον ύπνο μου θα σταματήσει. Φοβάμαι πως θα ξυπνήσω με φρικτούς εφιάλτες!

 

Αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση θα τρελαθώ! Σίγουρα δεν μπορεί να αντέξει έτσι ο άνθρωπος! Δεν μπορεί από τις 8.30 το πρωί να παρακολουθεί κάποιους που μιλάνε συνεχώς, που λένε‐λένε για διάφορα, που δεν τα καταλαβαίνεις κιόλας! Και να σ’ άφηναν στην ησυχία σου δε θα πείραζε και τόσο πολύ. Έλα, όμως, που συνεχώς σε ταράζουν. Συνεχώς σε ρωτούν: «Το κατάλαβες αυτό Φελίπε;», «Φελίπε είσαι εδώ;», «Ποιο καλό παιδάκι θα μας πει το…», «Τώρα γράψτε…», «Διαβάστε το κομμάτι αυτό και πείτε μου…».

Και επίσης όλοι τους, Θεέ μου, τελειώνουν με τον ίδιο φρικτό τρόπο: «Λοιπόν, παιδιά μου για την επόμενη φορά… πότε έχουμε μάθημα; Αα, αύριο. Ωραία. Θα κάνετε στο σπίτι σας αυτές τις ασκήσεις και θα διαβάσετε επίσης από εκεί ως εκεί.». Το «ωραία» δεν μπορώ να καταλάβω! Αν και γι’ αυτούς γιατί να μην είναι ωραία! Αυτοί θα γυρίσουν κατάκοποι στο σπίτι; Και θα φάνε στα γρήγορα για να προλάβουν να ανοίξουν αμέσως τα βιβλία να διαβάσουν και να γράψουν για να είναι έτοιμοι την επόμενη μέρα; Όχι, βέβαια! Εμείς πρέπει να το κάνουμε αυτό! Και αυτό είναι τελικά που μας κουράζει τόσο πολύ.

 

Δεν μπορώ όμως άλλο!. Κουράστηκα από την πρώτη κιόλας μέρα. Θα αρρωστήσω άσχημα, δε θα αντέξω! Ας με βοηθήσει κάποιος…

 

( Κείμενο από διαδικτυακή πηγή)

 

Δραστηριότητα 1

 

1.Να χαρακτηρίσετε με την ένδειξη Σωστό –Λάθος τις προτάσεις που ακολουθούν και να αιτιολογήσετε την απάντησή σας με μία φράση μέσα από το κείμενο. (10 μονάδες)

 

• Ο Φελίπε γράφει γράμμα στη φίλη του Μαφάλντα.

 

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐

 

Β.Ο Φελίπε βλέπει εφιάλτες το βράδυ.

 

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐

 

Γ. Ο Φελίπε δεν καταλαβαίνει αυτά που του λένε στο σχολείο. ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐

 

..Ο Φελίπε νιώθει κούραση, γιατί τελειώνει η σχολική χρονιά.

 

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐

 

6. Οι δάσκαλοι είναι αδιάφοροι απέναντι στον Φελίπε.

 

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐

 

 

 

 

Δραστηριότητα 2

 

Τι είναι αυτό που κουράζει περισσότερο απ΄ όλα τον Φελίπε στην καθημερινότητά

 

του σε σχέση με το σχολείο; (μονάδες 5)

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐

 

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐

 

Δραστηριότητα 3

 

Να αντικαταστήσεις καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις με μία άλλη λέξη, ώστε να μην αλλάζει το νόημά των φράσεων. (μονάδες 5)

 

φρικτούς ……………………….

κατάκοποι ……………………...

συνεχώς………………………...

στα γρήγορα……………………

κουράζει………………………….

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ΚΕΙΜΕΝΟ 2

 

Τα μνημεία του κόσμου, η «κληρονομιά» μας

 

Η Υβόννη ζητά πληροφορίες από την μαμά, που είναι αρχαιολόγος, για την UNESCO.

 

Μαμά: Οι δραστηριότητες της UNESCO είναι πολλές και σημαντικές. Μεταξύ αυτών

 

9. παγκόσμια ειρήνη, αλλά και η διεθνής συνεργασία για την εκπαίδευση και τον πολιτισμό. Ιδιαίτερα δραστηριοποιείται σε προγράμματα για νέους και την Παγκόσμια Πολιτιστική Κληρονομιά (ΠΠΚ).

 

Υβόννη: Τι είναι αυτή η ΠΠΚ;

Μαμά: Η φυσική και πολιτιστική κληρονομιά του κόσμου μας. Η φυσική περιλαμβάνει περιοχές μεγάλης αξίας, π.χ. δάση της Κίνας όπου ζουν τα πάντα. Η

πολιτιστική κληρονομιά αφορά μνημεία, κτίρια, πολιτισμούς, καλλιτεχνικά έργα μεγάλης ομορφιάς και παγκόσμιας αξίας. Για παράδειγμα, ο Παρθενώνας.

 

Υβόννη: Και ποιος κρίνει τι αποτελεί «κληρονομιά» για όλο τον κόσμο ώστε να συμπεριληφθεί στη λίστα της UNESCO;

 

Μαμά: Τα κράτη‐μέλη της UNESCO υποβάλλουν προτάσεις ώστε μνημεία τους να συμπεριληφθούν στη λίστα της. Αυτό σημαίνει ότι την ευθύνη της συντήρησής τους την αναλαμβάνει κυρίως η UNESCO. Επίσης, υπάρχει και ένας άλλος κατάλογος της UNESCO για τα μνημεία που κινδυνεύουν από καταστροφές, π.χ. την Σπηλιά της Γέννησης του Χριστού, όπου διαπιστώθηκαν διαβρώσεις και καταστροφή μωσαϊκών.

 

Υβόννη: Σε περίπτωση πολέμου ή φυσικών καταστροφών τι γίνεται;

 

Μαμά: Τα μνημεία και τα μουσεία θεωρούνται ουδέτεροι χώροι. Οι βλάβες στα πολιτιστικά αγαθά ενός κράτους θεωρούνται βλάβες της ανθρωπότητας και περιλαμβάνονται στα εγκλήματα πολέμου. Δυστυχώς, τα μέτρα προστασίας της ΠΠΚ σε περιόδους πολέμου δεν έχουν αποδειχτεί αποτελεσματικά, όπως φάνηκε στις πρόσφατες συγκρούσεις στη Συρία, στο Ιράκ, στο Ιράν και αλλού. Έτσι συνέβησαν η καταστροφή των αρχαιοτήτων στο Ιράκ, οι βανδαλισμοί και η κλοπή 32.000 αρχαιοτήτων από το Μουσείο της Βαγδάτης, από τις οποίες βρέθηκαν περίπου οι 7.000.

 

περ. ‘Ερευνητές’ 8‐5‐2016, (διασκευή)

 

Δραστηριότητα 1

 

1. Να χαρακτηρίσετε σύμφωνα με το κείμενο τις ακόλουθες προτάσεις ως

 

σωστές (Σ) ή λανθασμένες (Λ) :                                                   (4 μονάδες)

 

 

α. Η UNESCO δεν δραστηριοποιείται αποκλειστικά σε θέματα πολιτισμού.

 

 

• Η UNESCO στις περισσότερες περιπτώσεις καταφέρνει να διαφυλάξει τα μνημεία από καταστροφές εξαιτίας του πολέμου.

 

 

10. Η UNESCO είναι αποκλειστικά υπεύθυνη για την συντήρηση των μουσείων που περιλαμβάνονται στις λίστες της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.

 

12. Το μεγαλύτερο μέρος των αρχαιοτήτων που κλάπηκαν από το μουσείο της Βαγδάτης βρέθηκαν και επέστρεψαν στο μουσείο.

 

 

Δραστηριότητα 2

 

Τα εικονιζόμενα ανήκουν στα προστατευόμενα μνημεία της UNESCO. Να τα κατατάξετε σε μνημεία φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς. (4 μονάδες)

 

 

 

3

 

 

 

 

 

Α.                                                              Β.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Γ.                                                                 .

 

 

 

 

 

 

Μνημεία φυσικής κληρονομιάς

Μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Δραστηριότητα 3

 

Να αντικαταστήσετε τις υπογραμμισμένες λέξεις με συνώνυμες λέξεις ή φράσεις,

 

χωρίς να αλλάζει το νόημα του κειμένου:                                             (4 μονάδες)

 

α. Η διεθνής συνεργασία για την εκπαίδευση και τον πολιτισμό.

 

• Στη σπηλιά της γέννησης του Χριστού διαπιστώθηκαν διαβρώσεις στα μωσαϊκά.

 

11. Έτσι συνέβησαν οι βανδαλισμοί και η κλοπή 32.000 αρχαιοτήτων από το Μουσείο της Βαγδάτης,

 

δ. Η UNESCO δραστηριοποιείται  σε προγράμματα για νέους.

 

Δραστηριότητα 4

 

Να ξαναγράψετε τα ακόλουθα ξεκινώντας με τις λέξεις που σας δίνονται:

 

(4 μονάδες)

 

 

α. Την ευθύνη αναλαμβάνει

 

β. Βρέθηκαν οι 7.000 αρχαιότητες

 

γ. Βλάβες της ανθρωπότητας

δ. Καταστροφή αρχαιοτήτων

 

Η ευθύνη …………………. Τις 7.000 αρχαιότητες ……. Η ανθρωπότητα ………….. Οι αρχαιότητες ……………

 

 

 

4

 

 

Δραστηριότητα 5

 

Συμπληρώστε τις ακόλουθες φράσεις με βάση τις πληροφορίες του κειμένου

 

δηλώνοντας ό,τι σας ζητείται στην παρένθεση.                                     (4 μονάδες)

• Οι βλάβες στα πολιτιστικά αγαθά θεωρούνται εγκλήματα πολέμου,

………………………………………………………………………….. (αιτία)

 

• Η UNESCO σε περιόδους πολέμου δεν αναλαμβάνει τόσο αποτελεσματικά μέτρα,…………………………………………………………… (αποτέλεσμα)

 

10. Ο Παρθενώνας περιλαμβάνεται στην λίστα της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, ………………………………………………………….. (αιτία)

 

6. Ένα μνημείο μπορεί να ενταχθεί στην λίστα της Παγκόσμιας Πολιτιστικής κληρονομιάς, ……………………………………………..( όρος, προϋπόθεση)

 

 

ΚΕΙΜΕΝΟ 3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Δραστηριότητα 1 (Παραγωγή λόγου)

 

Στην προσωπική σου ιστοσελίδα αποφάσισες να αναρτήσεις το παραπάνω σκίτσο/ γελοιογραφία με σκοπό να προβληματίσεις τους διαδικτυακούς σου φίλους για τις πολλές ώρες που αφιερώνουν τα παιδιά στην τηλεόραση. Γράψε ένα σύντομο

 

κείμενο που θα το συνοδεύει. (80‐100 λέξεις)                   (20 μονάδες)