Ενότητα 9η

Αρχαία Ελληνικά Γ’ Γυμνασίου:

Ενότητα 9η:    Οι νόμοι επισκέπτονται τον Σωκράτη στη φυλακή.

 

 από την φιλόλογο Μαριάννα Μπουρουτζή 

 

Μετάφραση του κειμένου:

Εάν, ενώ πρόκειται εμείς από εδώ είτε να δραπετεύσουμε είτε όπως πρέπει να το ονομάσουμε αυτό, αφού έρθουν και σταθούν μπροστά μας, μας ρωτήσουν οι νόμοι και οι δημόσιες αρχές· πες μου, Σωκράτη, τι έχεις στο νου σου να κάνεις; Κάτι άλλο ή με αυτό το έργο το οποίο επιχειρείς σκέφτεσαι να καταστρέψεις και εμάς τους νόμους και όλη (ανεξαιρέτως) την πόλη όσο εξαρτάται από εσένα; Ή σου φαίνεται ότι είναι δυνατόν εκείνη η πόλη να υπάρχει και να μην έχει καταλυθεί, στην οποία οι δικαστικές αποφάσεις ίσως δεν ισχύουν καθόλου, αλλά ακυρώνονται από τους πολίτες και καταργούνται; Τι θα πούμε, Κρίτωνα, γι’ αυτά και για άλλα παρόμοια; Γιατί πολλά θα μπορούσε να πει κανείς, και μάλιστα ρήτορας, γι’ αυτόν το νόμο που κινδυνεύει να καταλυθεί, οι οποίος προστάζει να ισχύουν οι δικαστικές αποφάσεις. Ή θα πούμε σε αυτούς ότι «μας αδικούσε η πόλη και δεν έκρινε σωστά τη δίκη»; Αυτά ή τι (άλλο) θα πούμε;

 

Το συντακτικό της ενότητας:

 

Το μόριο ἂν:

 

 

Είναι άκλιτη συλλαβή, που δεν ανήκει σε είδος λόγου.

Είδη του μορίου:

α. Δυνητικό : με οριστική ιστορικού χρόνου, ευκτική όλων τω χρόνων εκτός μέλλοντα,

                         απαρέμφατο όλων των χρόνων εκτός μέλλοντα, μετοχές όλων των χρόνων,

                        εκτός μέλλοντα.

 

β. Αοριστολογικό : με υποτακτική = τυχόν, ίσως. Απαντά στις πλάγιες ερωτηματικές,

                                  στις αναφορικές παραβολικές, στις αναφορικές υποθετικές, στις

                                  τελικές, στις χρονικές.

 

γ. Υποθετικό : με υποτακτική, εισάγει δευτερεύουσες υποθετικές προτάσεις.

 

δ. Ερωτηματικό : εισάγει δευτερεύουσες πλάγιες ερωτηματικές ολικής άγνοιας, που

                                εκφέρονται με υποτακτική.

 

 

 

 

 

 

 

Πάμε για λίγη εξάσκηση!

 

Στις παρακάτω προτάσεις, να επισημάνετε το είδος του μορίου ἂν:

1. Τήν πατρίδα δέ οὐκ ἐλάττω παραδώσω, πλείω δέ καί αρείω ὃσης ἂν παραδέξωμαι.
2. Μηδένα φίλον ποιοῦ, πρίν ἂν ἐξετάσῃς πῶς κέχρηται τοῖς πρότερον φίλοις.
3. Τότε γάρ ὀψέ ἦν καί τάς χεῖρας οὐκ ἂν καθεώρων.
4. Οὐκ ἂν ἡμεῖς παρεδίδομεν τά ὃπλα τοῖς πολεμίοις.

 

 

 

Οι δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις:

 

Ειδικές προτάσεις:

Εισάγονται:  ὃτι, ὡς (ότι δ΄ήθεν, ότι τάχα, ότι όπως νομίζει)

Συντακτική θέση:  Υποκείμενο, Αντικείμενο, Επεξήγηση στο ρήμα εξάρτησης.

 

 

 

Ενδοιαστικές προτάσεις:

Εισάγονται:   μή, ὃπως μή, μή οὐ

Συντακτική θέση:   Αντικείμενο στο ρήμα εξάρτησης.

 

 

 

Πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις:

Εισάγονται:                εἰ, εἰ - ἤ, πότερον / ποτέρα - ἤ, εἲτε - εἲτε (ολική άγνοια)

                                     τίς, ποῖος, πόσος, ὃστις, ὁποῖος, ὁπόσος, ποῦ, πῶς, ὃπου, ὃπως (μερική

                                      άγνοια)

Συντακτική θέση:  Αντικείμενο στο ρήμα εξάρτησης.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Πάμε για λίγη εξάσκηση!

 

Να αναγνωρίσεις τις ειδικές, ενδοιαστικές και πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις του κειμένου του σχολικού βιβλίου σου.